«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Δευτέρα 5 Μαρτίου 2012

Κλυμένη,Φιλύρα,Ησιόνη

Θα ξεκινήσουμε απ’ την Φιλύρα η οποία αναφέρεται ως  νύμφη της   ελληνικής μυθολογίας, μητέρα του σοφού κένταυρου Χείρωνα. Ήταν μια από τις Ωκεανίδες και συχνά αναφέρεται ως «Ωκεανίς Φιλύρα» . Στη Θεογονία του, ο Ησίοδος μνημονεύει τις Ωκεανίδες ως κόρες του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος που έφθαναν τον αριθμό των 3.000 όσων ακριβώς και των ποταμίων θεοτήτων, τέκνα των αυτών γονέων. Γενικά θεωρούνταν Νύμφες προστάτιδες των υδάτων πολύ δε περισσότερο αφού αυτά αποτελούσαν και την κατοικία τους. Ήταν θεότητα της ανάρρωσης, της ευωδίας και των αρωμάτων, της γραφής και της ομορφιάς.

Τη Φιλύρα ερωτεύτηκε ο θεός Κρόνος κι όταν τους ανακάλυψε η σύζυγός του, Ρέα, αυτός μεταμορφώθηκε σε άλογο για να διαφύγει της προσοχής της. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα από τη Φιλύρα και τον Κρόνο να γεννηθεί ο Κένταυρος Χείρων, μισός άνθρωπος και μισός άλογο. Για να απαλύνει την ντροπή που ένιωθε η νύμφη, ο Κρόνος τη μεταμόρφωσε στο ομώνυμο δέντρο. Βλέπουμε λοιπόν πως μετά την γέννηση του Κενταύρου Χείρωνα δεν υπάρχει αναφορά για άλλο τέκνο εκ μέρους της Φιλύρας. Όμως αναφέρεται ότι έλαβε την μόρφωση από τον Κένταυρο Χείρωνα δίπλα στον οποίο μαθήτευσε. Ίσως απ’ την σχέση αυτή να συγχέεται το όνομα της μητέρας του με αυτό της του Χείρωνος νύμφης Φιλύρας.

Η δεύτερη αναφερόμενη ως μητέρα του η Ησιόνη η οποία στην προϊστορία αναφέρεται ως κόρη του Τρώα βασιλιά Λαομέδοντα. Στον ένατο άθλο του Ηρακλέους συναντάμε ( όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο Περί Τίρυνθος), τον Λαομέδοντα και την Ησιόνη. 


 Εκεί ο βασιλιάς αθετώντας την υπόσχεσή του στον Ηρακλή δεν την δίνει τα άλογα του Δία,  προκαλώντας το μένος του ήρωα που εκδικείται στην συνέχεια με την άλωση της Τροίας  και τον θάνατο του Λαομέδοντα, ο Ηρακλής δίνει ως λάφυρο την Ησιόνη για σύζυγο στον Τελαμώνα με τον οποίο γεννά τον Τεύκρο ετεροθαλή αδερφό του Αίαντα και ήρωα του Τρωικού πολέμου.( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, βιβλίο Β΄κεφ. 5, παρ. 9).

" …Ἡρακλῆς ὑπέσχετο σώσειν, εἰ τὰς ἵππους παρὰ Λαομέδοντος λήψεται ἃς Ζεὺς ποινὴν τῆς Γανυμήδους ἁρπαγῆς ἔδωκε. δώσειν δὲ Λαομέδοντος εἰπόντος, κτείνας τὸ κῆτος Ἡσιόνην ἔσωσε. μὴ βουλομένου δὲ τὸν μισθὸν ἀποδοῦναι…"
Ούτε για την Ησιόνη αναφέρεται άλλος γιός.  
Τέλος λοιπόν καταλήγουμε στην Κλυμένη την κόρη του βασιλιά της Κρήτης Κατρέα.  Ο Κατρεύς ήταν ένα από τα τέσσερα παιδιά του Μίνωα και της Πασιφάης. Τα άλλα τρία ήταν Απημοσύνη και Αλθαιμένης και η Αερόπη. Ο Μίνως ήταν γιός του Δία και της Ευρώπης κόρης του Αγήνορα που ήταν αδερφός του Βήλου και είχαν πατέρα τον Έπαφο τον γιό της Ιούς κόρης του Αργείου Ίασου ή αλλιώς  Πειράνθου εγγονού του Φορωνέα γιού του Ινάχου. Ο Κατρεύς είχε πάρει χρησμό πως κάποιο από τα παιδιά του θα τον σκότωνε αλλά όμως το κράτησε μυστικό και δεν το είπε σε κανένα. Όμως ο Αλθμαίνης το έμαθε και το είπε της Απημοσύνης με την οποία αποφάσισαν να φύγουν από την Κρήτη και να πάνε στην Ρόδο όπου έκτισαν την πόλη Κρητηνία.

«…Κατρέως δὲ τοῦ Μίνωος Ἀερόπη καὶ Κλυμένη καὶ Ἀπημοσύνη καὶ Ἀλθαιμένης υἱὸς γίνονται. χρωμένῳ δὲ Κατρεῖ περὶ καταστροφῆς τοῦ βίου ὁ θεὸς ἔφη ὑπὸ ἑνὸς τῶν τέκνων τεθνήξεσθαι. Κατρεὺς μὲν οὖν ἀπεκρύβετο τοὺς χρησμούς, Ἀλθαιμένης δὲ ἀκούσας, καὶ δείσας μὴ φονεὺς γένηται τοῦ πατρός, ἄρας ἐκ Κρήτης μετὰ τῆς ἀδελφῆς Ἀπημοσύνης προσίσχει τινὶ τόπῳ τῆς Ῥόδου, καὶ κατασχὼν Κρητινίαν ὠνόμασεν. ἀναβὰς δὲ ἐπὶ τὸ Ἀταβύριον καλούμενον ὄρος ἐθεάσατο τὰς πέριξ νήσους, κατιδὼν δὲ καὶ Κρήτην, καὶ τῶν πατρᾐων ὑπομνησθεὶς θεῶν, ἱδρύετο βωμὸν Ἀταβυρίου Διός…»( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Βιβλίο Γ’ κεφ. 2, παρ. 1)

Τα άλλα δύο του παιδιά (Κλυμένη και Αερόπη) ο Κατρεύς τα δίνει στον Ναύπλιο για να τα πουλήσει σε ξένες χώρες. «..Ἀερόπην δὲ καὶ Κλυμένην Κατρεὺς Ναυπλίῳ δίδωσιν εἰς ἀλλοδαπὰς ἠπείρους ἀπεμπολῆσαι. τούτων Ἀερόπην μὲν ἔγημε Πλεισθένης καὶ παῖδας Ἀγαμέμνονα καὶ Μενέλαον ἐτέκνωσε, Κλυμένην δὲ γαμεῖ Ναύπλιος, καὶ τέκνων πατὴρ γίνεται Οἴακος καὶ Παλαμήδους…» ( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Βιβλίο Γ’ κεφ. 2, παρ. 2)

Με την πάροδο των χρόνων ο Κατρεύς χωρίς να αποκτήσει άλλα παιδιά και έχοντας μοναδικό γιό τον Αλθμαίνη αποφασίζει πως πρέπει να του δώσει το βασίλειο. Για τον λόγο αυτό πηγαίνει στην Ρόδο να τον βρει. Όμως οι κάτοικοι που τον πέρασαν για πειρατή αυτόν και το καράβι του, άρχισαν να τον λιθοβολούν. Μέσα στον αλαλαγμό των κατοίκων και τα λυσσώδη γαβγίσματα των σκύλων ο Κατρεύς μάταια προσπαθεί να εξηγήσει ποιος είναι. Όταν καταφθάνει εκεί ο Αλθμαίνης λαμβάνοντας και αυτός μέρος στην εξόντωση του καταπατητή, πετά το ακόντιο και τον σκοτώνει. Όταν ο Αλθμαίνης αντιλαμβάνεται πως αυτόν που  ακόντισε ήταν ο πατέρας του, για το μεγάλο αμάρτημα που διέπραξε, ζητά από την γαία να ανοίξει και να τον καταπιεί, κάτι που κυριολεκτικά και έγινε.( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη Βιβλίο Γ΄κεφ. 2 παρ. 2) : «…Κατρεὺς δὲ ὕστερον γήρᾳ κατεχόμενος ἐπόθει τὴν βασιλείαν Ἀλθαιμένει τῷ παιδὶ παραδοῦναι, καὶ διὰ τοῦτο ἦλθεν εἰς Ῥόδον. ἀποβὰς δὲ τῆς νεὼς σὺν τοῖς ἥρωσι κατά τινα τῆς νήσου τόπον ἔρημον ἠλαύνετο ὑπὸ τῶν βουκόλων, λῃστὰς ἐμβεβληκέναι δοκούντων καὶ μὴ δυναμένων ἀκοῦσαι λέγοντος αὐτοῦ τὴν ἀλήθειαν διὰ τὴν κραυγὴν τῶν κυνῶν, ἀλλὰ βαλλόντων κἀκείνων, παραγενόμενος Ἀλθαιμένης ἀκοντίσας ἀπέκτεινεν ἀγνοῶν Κατρέα. μαθὼν δὲ ὕστερον τὸ γεγονός, εὐξάμενος ὑπὸ χάσματος ἐκρύβη…» Λέγεται μάλιστα πως όταν έγινε η κηδεία του Κατρέως στην Κρήτη, είχε πάει και ο Μενέλαος αφού ήταν παππούς του απ’ την μητέρα του Αερόπη. Τότε ήταν που ο Πάρις βρήκε την ευκαιρία λόγω της απουσίας του και έκλεψε την Ωραία Ελένη.

Όσο αφορά τις άλλες δυο κόρες του Κατρέως που είχε πάρει ο Ναύπλιος να πουλήσει ως δούλες, την μία κράτησε για τον εαυτό του ως σύζυγός του την Κλυμένη και την δεύτερη την Αερόπη την έδωσε στον Ατρέα τον βασιλιά των Μυκηνών απ’ την οποία γεννήθηκαν ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος. Έτσι φθάσαμε στην Κλυμένη και τον Ναύπλιο που γεννούν τρία παιδιά. Τον Παλαμήδη , τον Οίακα και τον Ναυσιμέδοντα. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου